Voorbereiding

Je lichaam reageert meteen op bevallingspijn door zelf pijnstillers (endorfines) aan te maken, zodat je de pijn minder voelt. Angst of spanning belemmert de aanmaak van endorfines. Daarom is het belangrijk om zo ontspannen en comfortabel mogelijk te zijn tijdens de bevalling.

Probeer zo lang het kan niet te veel op de pijn te concentreren. Ga zo lang mogelijk gewoon door met waar je mee bezig bent. Zoek afleiding door bijvoorbeeld te lezen, wandelen, filmpje kijken of lekker in bad te gaan zitten of te douchen.

Tussen de weeën door heb je steeds even pauze. Gebruik die momenten om te ontspannen en je voor te bereiden op de volgende wee. Let op dat je niet verkrampt of je adem inhoudt als de pijn er weer aan komt Probeer alle spanning los te laten en blijf rustig ademhalen. Op deze manier kan je beter de weeën opvangen.

Warmte helpt om te ontspannen. Zorg er dus voor dat de temperatuur in de kamer aangenaam is. Doe warme kleren aan die lekker zitten. Als je ligt, kun je een kruik tegen je rug en/of buik aanleggen. Veel vrouwen vinden het lekker om onder de douche te zitten met een warme straal op de buik of rug gericht.

Indien je de pijn te heftig vindt en het niet meer weet goed op te vangen is er medicinale pijnstilling mogelijk. Dit moet altijd in het ziekenhuis, omdat er bijwerkingen kunnen zijn en daarom moeten je hartslag, bloeddruk en ademhaling steeds worden gecontroleerd. Ook de hartslag van de baby moet goed in de gaten gehouden worden. Als je tijdens de bevalling dus voor pijnstilling kiest zullen wij je over moeten dragen aan de gynaecoloog. Welke vorm van pijnbestrijding mogelijk is, hangt af van de fase van de bevalling waar je inzit en overleg je samen met ons en de gynaecoloog. Alvorens je pijnstilling krijgt zal er 30 tot 45 minuten een hartfilmpje worden gemaakt om de conditie van de baby te beoordelen.

De volgende soorten pijnstilling zijn mogelijk:

• Pethidine
• Remifentanil
• Ruggenprik

Pethidine
Pethidine wordt toegediend via een injectie in je bil of bovenbeen. Pethidine lijkt op morfine. Het werkt binnen 30 minuten en werkt 2 tot 4 uur en wordt over het algemeen gegeven aan het begin van de bevalling, als de ontsluiting nog niet zo snel verloopt. Pethidine wordt vaak ook in combinatie gegeven met slaapmedicatie.

Voordelen van pethidine:

• Pethidine kan in veel ziekenhuizen worden gegeven.
• Ongeveer 1 op de 3 vrouwen is tevreden over het pijnstillende effect
• Je kunt slaperig worden van pethidine, of zelfs in slaap vallen. Dat kan prettig zijn als je moe bent van de weeën.

Nadelen van de pethidine:

• Pethidine werkt minder snel dan remifentanil.
• 2 van de 3 vrouwen heeft toch nog veel pijn.
• Je kunt misselijk, suf en slaperig worden. Het kan zijn dat je de geboorte daardoor minder bewust meemaakt.
• Je kunt niet meer rondlopen.
• Ook de baby kan suf worden van pethidine. Daardoor kan het meer moeite hebben met de ademhaling na de geboorte. Heel soms hebben baby’s een injectie nodig om weer goed te kunnen ademhalen.
• Door de sufheid kan je kindje soms minder goed de borst vinden en zuigen. Dit kan het geven van borstvoeding bemoeilijken.

Remifentanil
Remifentanil is een morfineachtige stof die wordt toegediend via een slangetje in de arm (infuus), dat vastzit aan een pompje. Je kunt zelf met een drukknop de hoeveelheid remifentanil bepalen die je toegediend krijgt. Het pompje is zo afgesteld dat je jezelf nooit teveel kan geven.

Voordelen van remifentanil:

• Remifentanil werkt snel, vaak al na een paar minuten.
• Remifentanil is makkelijk te regelen, dit kan door de verpleging in het ziekenhuis klaargemaakt worden.
• Remifentanil verdooft de pijn beter dan pethidine.
• Na de bevalling is de remifentanil snel uit je bloed verdwenen en je kindje heeft na de geboorte hier dus geen last meer van.

Nadelen van remifentanil

• Remifentanil kan van invloed zijn op je ademhaling en op de hoeveelheid zuurstof in je bloed. Daarom moeten jij en je kindje bij gebruik van dit middel continue zorgvuldig in de gaten worden gehouden.
• Het is nog niet goed onderzocht welk effect remifentanil op de borstvoeding heeft.

Ruggenprik

Een ruggenprik is een injectie in je onderrug met een combinatie van verschillende pijnstillende medicijnen. De anesthesioloog brengt onder plaatselijke verdoving onder in je rug een naald aan. Daarbij moet je je rug bol maken en zoveel mogelijk stil zitten. Via de naald wordt een dun soepel slangetje in je rug gebracht. De naald gaat er weer uit, het slangetje blijft zitten. Door dit slangetje krijg je tijdens de ontsluitingsfase pijnstillende medicijnen toegediend. Binnen 15 tot 30 minuten voel je de pijn een stuk minder worden. Bij 95% van alle vrouwen zit de ruggenprik goed en geeft het voldoende pijnstilling. Je voelt vanaf je navel tot aan je bovenbeen geen pijn meer. Tijdens een wee kan je nog wel een beetje druk ervaren.

Een ruggenprik heeft op zich weinig effect op de conditie van je kindje. Als er complicaties zijn, bijvoorbeeld koorts, zijn er wel gevolgen. Je kindje kan dan medicijnen krijgen of moet langer in het ziekenhuis blijven.

Voordelen van een ruggenprik

• De meeste vrouwen voelen weinig pijn meer tijdens de weeën.
• De ruggenprik werkt beter dan een injectie met pethidine of een pompje met remifentanil.
• Je wordt niet slaperig of suf van een ruggenprik en maakt de bevalling dus helemaal mee.

Nadelen van een ruggenprik

• Soms, bij 5 tot 10 van de 100 vrouwen, werkt een ruggenprik onvoldoende. De ruggenprik wordt dan soms opnieuw uitgevoerd.
• Het persen kan langer duren. Daardoor heb je meer kans op een bevalling met een vacuümpomp of tangverlossing.
• Je hebt een grotere kans op een keizersnede.
• De weeën zijn vaak minder krachtig, waardoor je extra medicijnen nodig hebt om de weeën krachtig en effectief te maken.
• Je hebt vaak een lage bloeddruk. Daarom krijg je een infuus met vocht en soms medicijnen om te voorkomen dat je bloeddruk  laag wordt.
• Je kunt je bed niet uit, omdat je minder gevoel hebt in je benen. Dat komt langzaam weer terug nadat de toediening van de medicijnen is stopgezet.
• Je hebt meer problemen met plassen. Daarom krijg je een blaaskatheter. Na de bevalling wordt deze weer verwijderd.
• Je hebt vaker koorts. Je lichaamstemperatuur kan stijgen door een ruggenprik. Het is dan lastig om te bepalen of dat door de ruggenprik komt of dat het om koorts gaat door een infectie. Voor de zekerheid krijg je dan vaak antibiotica. Soms moet de baby na onderzoek door de kinderarts worden opgenomen op de kinderafdeling en krijgt het ook antibiotica.
• Soms hebben vrouwen tijdens een ruggenprik last van jeuk. Deze bijwerkingen hebben vaak te maken met de samenstelling van de medicijnen.
• Soms hebben vrouwen na een ruggenprik last van hoofdpijn. Dit komt omdat er een gaatje in het hersenvlies is geprikt waaruit hersenvocht lekt. Deze hoofdpijn kan met medicijnen behandeld worden.

In het Dijklanderziekenhuis in Hoorn en het BovenIJ ziekenhuis in Amsterdam zijn 24 uur per dag alle vormen van pijnstilling mogelijk.

Het is belangrijk dat jij de plek kiest om te bevallen daar waar jij je het prettigst voelt. Als jij kiest waar jij je het meest ontspannen en veilig voelt, wordt het weeën hormoon het beste aangemaakt en beval je het beste. Ons maakt het niet uit waar je bevalt, jouw keuze is altijd de beste!

Zodra de bevalling begint, komen wij eerst bij je thuis kijken. Je hoeft daarom pas een beslissing te maken over de plaats waar je wilt bevallen op het moment dat wij bij je thuiskomen.

Thuis:

• Als er geen medische redenen zijn om de bevalling in het ziekenhuis te laten plaatsvinden, kun je kiezen voor een thuisbevalling. Een thuisbevalling is een veilige manier om je baby geboren te laten worden. Wij hebben alles bij ons om een thuisbevalling prettig en veilig te laten verlopen. Tijdens een thuisbevalling worden wij geassisteerd door een kraamverzorgende. Zij zal er ook voor zorgen dat de plek waar je bent bevallen er weer keurig uitziet. Aan een thuisbevalling zijn geen kosten verbonden.
• Wij zijn opgeleid om problemen vroegtijdig te herkennen en hier ook op te handelen. Indien het niet meer veilig is om thuis te bevallen, zullen wij altijd op tijd naar het ziekenhuis doorverwijzen.

• Wanneer er geen medische reden is om in het ziekenhuis te bevallen, kun je toch kiezen voor een bevalling in het ziekenhuis. Dat noemen wij en poliklinische bevalling. Het zegt eigenlijk dat je een verloskamer huurt en wij daar je bevalling begeleiden. Je betaalt hier vaak een eigen bijdrage voor, ga na bij je zorgverzekering of dit voor jou vergoed wordt.
• Voordat we aar het ziekenhuis gaan, zal er eerst een van ons bij je thuis langs komen. Op het moment dat de ontsluiting al wat verder gevorderd is, gaan wij naar het ziekenhuis. Het eerste deel van de bevalling verloopt dus eigenlijk altijd thuis.
• Wanneer je in het ziekenhuis bevalt, ga je ongeveer 2 tot 3 uur na de geboorte van jullie kindje weer naar huis. Ook ’s nachts. Als het nodig is kan er in de nacht ook een kraamverzorgende langskomen om je tips en adviezen te geven om de eerst nacht samen door te komen. Daarnaast zijn wij ook altijd bereikbaar voor vragen.

Medisch:

• Soms heb je geen keuze en moet je in het ziekenhuis bevallen. Je hebt dan een medische indicatie. Wanneer je tijdens de zwangerschap door de gynaecoloog begeleid wordt is dat bijvoorbeeld het geval. Maar ook tijdens de bevalling kan er een reden ontstaan om in het ziekenhuis te moeten bevallen. De baby kan in het vruchtwater gepoept hebben, je wilt pijnstilling of de bevalling vordert niet voldoende. In dat geval neem de arts of klinisch verloskundige de begeleiding van de bevalling van ons over. Indien je een medische indicatie hebt, zijn er geen kosten verbonden aan de bevalling in het ziekenhuis.

Wij begeleiden bevallingen in 3 ziekenhuizen:

Dijklanderziekenhuis te Hoorn
Helaas kan er in Purmerend niet meer bevallen worden in het ziekenhuis. Het personeel en beleid van het Waterlandziekenhuis wordt voortgezet in het nieuwe Dijklanderziekenhuis te Hoorn. In dit ziekenhuis werken ze met bevalsuites, deze kamers zijn ingericht met een huiselijke sfeer en alle medische apparatuur is mooi weggewerkt. Op het moment dat er toch medische hulp nodig is, zijn de kastjes zo open. Je blijft dus altijd op dezelfde kamer, ook wanneer je langer moet blijven of je kindje opgenomen moet worden. Je partner mag altijd bij je blijven, ook ’s nachts! Er zijn ook kamers met baden zodat je in bad kunt bevallen, dit is uniek in de regio. In het Dijklanderziekenhuis is het geboorteteam en OK-team 24 uur per dag in huis, ook pijnstilling wordt 24 uur per dag gegarandeerd. In het Dijklanderziekenhuis mogen wij je bevalling begeleiden met je eigen kraamverzorgende.

BovenIJ ziekenhuis te Amsterdam Noord
In het BovenIJ ziekenhuis werken ze met bevalkamers, op het moment dat je langer moet blijven, word je verplaatst naar een kraamsuite waar jij samen met je partner en kindje kunt verblijven. Eventuele medische hulp tijdens de bevalling kan wel op dezelfde kamer plaatsvinden. In het BovenIJ is het geboorteteam niet 24 uur per dag in huis. Het is daarom in de nacht lastiger om pijnstilling te regelen. Wij begeleiden je bevalling in het BovenIJ met een verpleegkundigen uit het ziekenhuis zelf.

Zaans Medisch Centrum te Zaandam
In het Zaans Medisch Centrum kun je bevallen in Bevalcentrum Parteanz. In dit bevalcentrum kun je bevallen als er geen medische reden is om in het ziekenhuis te bevallen. Je bevalt dan met je eigen verloskundige en een kraamverzorgenden van Parteanz

Ons spoednummer 0299-714203 is 24 uur per dag bereikbaar. Je krijgt direct de verloskundige aan de telefoon. Wij vinden het fijn als je zelf belt, jij weet vaak het beste wat er aan de hand is en jij kunt dit het beste uitleggen.

Onderstaande instructies zijn voor als je verder zwanger bent dan 37 weken. Heb je eerder een van onderstaande klachten, of heb je het idee dat de bevalling al begint, dan bel je ons altijd direct.

Weeën:

• Bij een eerste kind: bel als je een uur lang weeën hebt, die om de 3- 4 minuten komen en elke keer een minuut aanhouden.
• Bij een volgend kind: bel als je weeën om de 4 a 5 minuten hebt die krachtig zijn.
• Als je twijfelt of de weeën het begin van de bevalling zijn, kun je het beste een warme douche nemen. Voorweeēn zullen afzwakken, echte weeën zullen blijven komen of zelfs sterker worden.

Gebroken vliezen:

• Als je vliezen breken voel je vaak vocht aflopen, dit ziet er meestal uit als helder water en soms zitten er wat vlokjes in of roze slijm bij. Als dit overdag gebeurt, bel je direct met de verloskundige om dit door te geven. De weeën komen niet altijd direct op gang.
• Breken je vliezen ’s nachts en is het vruchtwater helder, het hoofdje van je kindje ingedaald en je hebt geen weeën? Ga nog even lekker slapen, de kans is het grootst dat de weeën dan ’s nachts op gang komen. Je kunt ons dan het beste bellen rond 9 uur in de ochtend.
• Als je twijfelt of je vliezen gebroken zijn kun je het beste een maandverbandje in doen, als je vliezen echt gebroken zijn dan zal er continu vocht af blijven lopen. Je maandverband zal dan ook nat aan moeten voelen.
• Als je vruchtwater bruin, geel of groen is, moet je ons altijd direct bellen. Ook ’s nachts. Dit is een aanwijzing dat de baby in het vruchtwater heeft gepoept. Wij willen dan graag wat extra controles doen

Bloedverlies:
Bij een bevalling verlies je vaak wat bloed of slijm. Dit is normaal en een gevolg van de veranderingen aan je baarmoedermond. Indien het bloedverlies de hoeveelheid van een menstruatie is, dan moet je ons altijd direct op de hoogte brengen.

Ongerustheid:
Als jij ongerust bent, is dit altijd een goede reden om ons te bellen. Vaak is jouw moedergevoel erg duidelijk. We vinden het nooit erg als je ons belt.